Historia miasta:
GMINA CHOCZPołożenie miasta:51° 58' N ; 17° 52' E Województwo: Wielkopolskie Powiat: pleszewski Prawa miejskie: 1521(?) - 1870 Wójt: Marian Wielgosik Strona urzędu: www.chocz.pl Powierzchnia: 73,4 km2 Ilość sołectw: 12 Liczba mieszkańców wsi: 1811 osób Liczba mieszkańców gminy: 4850 osób Adres i kod pocztowy: Rynek 17 63-313 Chocz Telefon (062) 741 53 29 Adres e-mail: ug@chocz.pl sekretariat@zerkow.pl Miasta partnerskie: Allazi Bodenkirchen Olcnava Soleczniki Świerzawa, Wifelstede Zielona Dąbrawa |
Pierwsze wzmianki o Choczu w źródłach pisanych pojawiają się w 1294 roku. Miejscowość ta opisywana jest jako gród książęcy nad Prosną, w której Kazimierz Wielki wybudował zamek na wyspie rzecznej. Inne źródła wymieniają starostę odolanowskiego Bartosza Wezenborga jako inicjatora budowy zamku. Z powodu braku dokładnych badań trudno odtworzyć wygląd zamku. Składał się z trzykondygnacyjnego domu wspartego w narożach przyporami. Zamek wzniesiono z cegły na kamiennym fundamencie. Miał kształt wydłużonego prostokąta o wymiarach 11 x 30 m. Otaczał go zapewne jedynie częstokół. Świetność zamku w Choczu trwała krótko. W formie, jaki nadali mu budowniczowie, przetrwał zaledwie przez następne stulecie. Brak modernizacji spowodował jego dewastację. Na jego gruzach powstał w 1720 roku obiekt pałacowy. Nie zachowały się dokumenty dotyczące lokacji Chocza, wiadomo tylko, że już w VI wieku istniała osada w miejscu, gdzie później stał kościół pod wezwaniem Św. Wawrzyńca (obecnie Plac 1 Maja). Prawa miejskie nadano Choczowi w XVI wieku i jako miasto występuje już w źródłach pisanych z 1521 roku. W tym też roku właścicielem Chocza zostaje Wacław Ostroróg kasztelan kaliski, następnymi właścicielami byli kolejno: ród Marszewskich herbu Rogala, którzy sprowadzili i osadzili w mieście Braci Czeskich, a w 1555 roku przekazali im kościół parafialny pod wezwaniem Św. Wawrzyńca; Mycielscy, którzy potwierdzili prawa Braci Czeskich; a od roku 1621 lub 22 Lipscy herbu Grabie, którzy usunęli z Chocza arian (Braci Czeskich). W 1623 roku biskup kujawski Andrzej Lipski ufundował klasztor reformatów oraz kolegiatę, której budowę rozpoczęto w 1629 roku. Działała ona na zasadzie instytucji kościelno rodowej. W 1643 roku został poświęcony drewniany kościół o. o. Reformatów, na którego miejscu stanął w 1733 roku murowany kościół barokowy, wzniesiony wraz z klasztorem. Usunięcie z miasta Braci Czeskich, wojny szwedzkie w połowie XVII wieku oraz odebranie przez Kazimierza Lipskiego mieszkańcom większości przywilejów przyczyniły się do upadku gospodarczego Chocza. Lata 1790-93, to okres rozbudowy kolegiaty i niemal całkowitej przebudowy dworu infułatów. Po rozbiorach Polski w latach 1793-1803 Chocz będąc pod panowaniem pruskim doznał największych strat. W roku 1815 znalazł się w granicach zaboru rosyjskiego. W latach 20-tych XIX wieku, wraz z początkami przemysłu tkackiego powstały w Choczu warsztaty tkackie (w 1832 roku było ich 11). Niestety konkurencja manufaktur kaliskich oraz represyjna polityka carska zahamowały rozwój tej działalności gospodarczej. Chocz stracił prawa miejskie w 1870 roku. Chocz ma zachowany najstarszy średniowieczny schemat planistyczny z wyraźnie wydzielonym czworobocznym placem centralnym, obecnie częściowo zabudowanym. Taki sam schemat planistyczny posiada miejscowość Kuźnia. W pozostałych miejscowościach leżących przy trasie Kalisz-Gniezno pierwotne schematy planistyczne są słabo rozwinięte. Obiekty zabytkowe lub nazwy miejscowości, które zachowały się na terenie gminy pozwalają odczytać, jaką funkcję spełniały w przeszłości. We wsiach leżących przy historycznym szlaku rozwinęła się działalność rzemieślnicza wskazują na to nazwy niektórych miejscowości, np. Piła, Kuźnia. W Choczu i Kwileniu znajdowały się młyny wodne, a w Pile tartak. Miejscowość Stara Kaźmierka była w przeszłości osadą leśną, założoną na karczunkach leśnych, natomiast wsie Nowa Kaźmierka i Józefów powstały w XIX w., w wyniku parcelacji gruntów i wycinki lasów.
Charakterystyka gminy:
Gmina Chocz położona jest w województwie wielkopolskim, na prawym brzegu rzeki Prosny, wzdłuż drogi Kalisz – Września, w odległości 11 km od Pleszewa. Jest to gmina typowo rolnicza. Przeważają w niej gospodarstwa o powierzchni od 2 do 10 ha, o bardzo słabej bonitacji gleb – V i VI klasy. Rolnicy uprawiają głównie zboża, ziemniaki i warzywa oraz hodują bydło i trzodę chlewną. Znaczną powierzchnię gminy zajmują lasy (ok. 40%), co czyni ja atrakcyjną pod względem turystycznym. Ciekawostką jest nietypowy układ urbanistyczny Chocza, składający się z dwóch placów: prostokątnego rynku i drugiego trójkątnego, na którym znajduje się figura św. Wawrzyńca. W ostatnich latach nastąpił znaczny rozwój budownictwa jednorodzinnego. W gminie istnieją trzy szkoły podstawowe, uczące 460 dzieci, gimnazjum – 210 uczniów oraz przedszkole opiekujące się 80 dziećmi. Działalność kulturalną prowadzi Gminny Ośrodek Kultury, przy którym działa m.in. Orkiestra Dęta oraz Zespół Ludowy Choczanie. Na terenie gminy zarejestrowanych jest 160 podmiotów gospodarczych.
