To nie tylko kolejna zmiana legislacyjna, ale przede wszystkim zupełnie nowa filozofia działania urzędów pracy, stawiająca w centrum uwagi — człowieka. To przede wszystkim nowa jakość w działaniu urzędów, której filozofia opiera się na partnerstwie, większej elastyczności i dostosowaniu do indywidualnych potrzeb klientów.

Zamiast dotychczasowego karania i przymuszania, urzędy będą stawiać na aktywne doradztwo, realne wsparcie i dopasowywanie ścieżek pomocy. To odpowiedź na zmieniający się rynek pracy, rozwój technologii i sztucznej inteligencji. Czy ta głęboka zmiana filozofii to faktycznie początek nowej ery w polskim systemie wsparcia zatrudnienia? Co ten przełom oznacza dla samych klientów urzędów pracy, dla ich pracowników, a także dla pracodawców, którzy od lat mierzą się z wyzwaniami dynamicznego rynku?

https://zpleszewa.pl/praca/praca-pleszew-tutaj-szukaja-pracownikow-sprawdz-ile-mozesz-zarobic/eBfEag38g4jNBwMvEBbE

„To człowiek jest w centrum uwagi”

Rozmowa z Piotrem Janiakiem , dyrektorem Powiatowego Urzędu Pracy w Pleszewie

Od 1 czerwca wchodzi w życie nowa ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Co to oznacza dla Urzędu Pracy w Pleszewie? Czy będzie to przełomowa rewolucja, czy raczej ewolucja?

Poprzednia ustawa funkcjonowała ponad 20 lat, od 2004 roku. Rozwiązania tam zastosowane już nie przystawały do obecnych warunków – sytuacji na rynku pracy, zmian demograficznych, technologicznych, rozwoju sztucznej inteligencji. Dwadzieścia lat temu mieliśmy zupełnie inny świat i inny rynek pracy. Statystycznie rzecz ujmując bezrobocie było na poziomie dwudziestu pięciu procent. Dzisiaj natomiast zaledwie trzy procent osób w naszym powiecie pozostaje bez pracy. Nowa ustawa to nie tylko zmiany legislacyjne, ale przede wszystkim nowa jakość w działaniu urzędów pracy. Filozofia działania ma być bardziej elastyczna i dostosowana do indywidualnych potrzeb klientów. Zamiast karania i przymuszania, urzędy będą stawiać na aktywne doradztwo, wsparcie i dopasowywanie ścieżek pomocy. Zgodnie z założeniami nowych rozwiązań każdy klient, zarówno ten indywidualny, jak i biznesowy ma być dla nas partnerem. Zapominamy o urzędowym dystansie starając się aktywnie i w sposób zindywidualizowany znaleźć najlepsze rozwiązanie, czy to w zakresie aktywizacji zawodowej, czy możliwości wsparcia lokalnego biznesu.

Czy urzędy pracy, w tym ten w Pleszewie, czekały na te zmiany?

Oczywiście. Ale nie czekaliśmy biernie. W Pleszewie aktywnie realizowaliśmy szereg projektów pilotażowych, wspomnę chociażby o Kompaktowej Młodzieży, Nowym Profilu, czy ostatnio Punkcie dla Ciebie. Co ciekawe, wiele z rozwiązań, które testowaliśmy w tych projektach, znalazło się teraz w nowej ustawie. Więc dla nas, będzie to z pewnością ewolucja dotychczasowych działań.

Czyli można powiedzieć, że w Pleszewie wyprzedziliście system?

Można tak powiedzieć. Dzięki temu wiemy, jak pewne rozwiązania realizować, i nie jest to dla nas nowością. Mamy też zespół świetnych, sprawdzonych w działaniu specjalistów. Zespół Urzędu wie, że najważniejsza jest jakość kontaktu, bo za każdą decyzją, szkoleniem, poradą stoi czyjeś życie zawodowe, a często także osobiste. Można powiedzieć, że ta ustawa nie będzie dla nas rewolucją, a raczej ewolucją i taką wisienką na torcie, która pozwoli nam dopracować nasze pomysły i jeszcze efektywniej działać na rzecz lokalnego rynku pracy. Ministerstwo zapewnia, że to nie będą tylko zmiany legislacyjne, ale faktycznie nowa jakość w działaniu. Założenia są obiecujące. Celem nowych zapisów jest to, aby nie karać ani nie dawać sankcji, ale zapraszać, informować, analizować sytuację danej osoby i dobierać do tego pomoc. To człowiek jest w centrum uwagi. Oczywiście, wiemy, że są różni klienci, i że nie zawsze uda się pomóc wszystkim, ale nasza strategia jest taka, że będziemy skupiać się na tych, którzy chcą pomocy. Ustawa, i my sami, odchodzimy od wszelkich sankcji, karania i przymuszania. Będziemy koncentrować się na grupie osób, którym faktycznie można i trzeba pomóc.

Wspomniał pan o nowej filozofii działania, która ma być dostosowana do zmian społeczno-demograficznych. Jakie konkretne narzędzia pojawiają się dla grup, które dotychczas były mniej aktywizowane?

Nadal grupą priorytetową pozostaje młodzież do 30 roku życia. Młodzież na rynku pracy jest coraz mniej liczna, widoczny jest niż demograficzny, obserwujemy to od lat. Pomimo to jest to grupa wymagająca szczególnego wsparcia związanego z wejściem na rynek pracy po raz pierwszy. Stąd nadal pozostanie wiele programów, szczególnie unijnych związanych chociażby z Gwarancją dla młodzieży. Co więcej niebawem w Powiatowym Urzędzie Pracy w Pleszewie pojawi się doradca do spraw osób młodych, którego zadaniem będzie kompleksowe wsparcie osób do trzydziestki zarówno w zakresie aktywizacji zawodowej, jak i społecznej. To zupełna nowość, choć nie będzie zaskoczeniem jeśli powiem, że podobne rozwiązanie testowaliśmy w Punkcie dla Ciebie. Ale w nowej ustawie ministerstwo kładzie nacisk także na inne grupy nadając im również statut priorytetowych, wspomnieć można tu chociażby o osobach w wieku emerytalnym, rolnikach, czy członkach rodzin wielodzietnych posiadających Kartę Dużej Rodziny. Wprowadzone zostaną ważne zmiany. Nowe regulacje mają wzmocnić aktywizację zawodową właśnie tych grup oraz ułatwić im znalezienie i utrzymanie pracy. W Pleszewie już pilotażowo próbowaliśmy działać w tym kierunku. Z przeprowadzonej przez nas diagnozy wynika, że jest faktyczne zainteresowanie wśród seniorów, aby podjąć pracę, w różnej formie: pół etatu czy dorywczo. Do tej pory nie mieliśmy do tego narzędzi, teraz się to zmieni.

Pracodawcom będzie się opłacało zatrudniać seniorów?

Owszem. Najważniejszą nowością, która bezpośrednio będzie wspierać aktywne zawodowo osoby 60+ (kobiety) oraz 65+ (mężczyźni), jest wprowadzenie możliwości dofinansowania wynagrodzenia dla przedsiębiorców, którzy zdecydują się zatrudnić pracownika w wieku emerytalnym. Pracodawcy otrzymają dofinansowanie za zatrudnienie emeryta zarejestrowanego jako poszukujący pracy w wysokości maksymalnie do 50 procent minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wsparcie przysługuje co drugi miesiąc przez okres do 12 miesięcy. Co ważne pracodawca lub przedsiębiorca po upływie okresu pobierania dofinansowania wynagrodzenia będzie zobowiązany do dalszego zatrudniania seniora przez określony czas – nie mniejszy niż okres dofinansowania. Seniorzy będą mogli również kształcić się, czy to na różnego rodzaju szkoleniach, czy studiach podyplomowych w ramach bonu na kształcenie ustawiczne. Te narzędzia pozwolą nam – co bardzo ważne - oferować ciągłe wsparcie dla tej grupy, bez konieczności organizowania naborów. Będzie to realizowane w ramach wyodrębnionego przez nas w Powiatowym Urzędzie Pracy w Pleszewie – Silver Punktu.

To duża zmiana, ale nie jedyna?

Dotychczas urzędy pracy funkcjonowały na dwóch filarach. Oferowaliśmy wsparcie dla osób bezrobotnych oraz wsparcie dla przedsiębiorców. Teraz będziemy funkcjonować na czterech. Pierwszy to Punkt dla Ciebie oferujący wsparcie dla osób bezrobotnych, poszukujących pracy i biernych zawodowo (kolejna nowość). Drugi to Punkt dla Biznesu czyli wsparcie i inkubacja przedsiębiorczości, pomoc skierowana do biznesu: przedsiębiorców, pracodawców, ale nie tylko, bo również dla instytucji i sektora NGO. Trzeci filar to Silver Punkt, gdzie pomoc skierowana zostanie dla osób w wieku emerytalnym. Czwarty natomiast to pomoc dla rolników oraz domowników w ramach Agro Punktu. To szczególna nowość w naszym rolniczym powiecie.

Na czym będzie polegać wsparcie dla rolników?

Do tej pory rolnik posiadający więcej niż 2 ha przeliczeniowe nie mógł uzyskać statusu osoby bezrobotnej, bez względu na to, czy jego gospodarstwo było rentowne. Dzięki nowej ustawie będzie to możliwe, ponieważ rolnik zarejestruje się jako bezrobotny w urzędzie pracy. Ci, którzy to zrobią będą mogli korzystać ze wszystkich dostępnych form wsparcia, pod warunkiem, że ich stałe źródło dochodu nie przekroczy połowy przeciętnego wynagrodzenia. Osiągnięcie stałego źródła dochodu w rolnictwie jest często trudne, ponieważ faktury są sezonowe. To otwiera drogę do kształcenia, szkoleń, rozwijania umiejętności, a nawet zakładania firm. Dotychczas rolnicy byli w zasadzie poza naszym systemem. Teraz się to zmieni. Ta zmiana ma posłużyć przeciwdziałaniu bezrobociu na terenach wiejskich. Być może dzięki nabyciu nowych umiejętności potwierdzonych certyfikatami rolnik znajdzie pracę poza sektorem rolnictwa. Ustawa zakłada przebranżowienie rolników i danie im możliwości zarobkowania w sektorach lepiej opłacanych niż rolnictwo. W Pleszewie już 2 czerwca mamy spotkanie z Izbą Rolniczą i przedstawicielami rolników, aby rozpoznać ich oczekiwania i dostosować ofertę tworzonego z myślą o nich Agro Punktu.

Nowa ustawa wprowadza również zmiany w regulacjach dotyczących zatrudniania cudzoziemców?

Tak. Te zmiany porządkują i wyrzucają rozwiązania, które się nie sprawdziły. Przede wszystkim znika „test rynku pracy”. To jedna z najważniejszych i najbardziej oczekiwanych zmian. Dotychczasowy test rynku pracy, który często bywał fikcyjny, utrudniał zatrudnienie cudzoziemców, a przy tym był „dziurawy jak ser szwajcarski” zostanie zniesiony. Ma to uprościć procedury, przyspieszyć proces zatrudniania pracowników z zagranicy, a jednocześnie uszczelnić system. Nowe przepisy wprowadzają pełną elektronizację procedury wydawania zezwoleń na pracę dla cudzoziemców. Od złożenia wniosku po odbiór decyzji, a nawet postępowania odwoławcze – wszystko będzie odbywać się cyfrowo. System teleinformatyczny umożliwi szybki dostęp do informacji służbom odpowiedzialnym za legalizację zatrudnienia, eliminując nadużycia, a jednocześnie wyeliminuje potrzebę tradycyjnej korespondencji, znacznie przyspieszając kontakt między pracodawcą a urzędem pracy. I co ważne uszczelni system, co do tej pory pozostawiało wiele do życzenia.

A co z nielegalnym zatrudnieniem?

Ustawa daje nam narzędzia do kontroli i weryfikacji. Ma to pomóc w uszczelnieniu systemu i zwalczaniu nieprawidłowości. Zwiększone zostały kary za nielegalne zatrudnienie cudzoziemców, i to drastycznie. Nowy wymiar grzywny za nielegalne powierzenie pracy cudzoziemcowi będzie wynosił od 3.000 do 50.000 zł (obecnie 1.000 zł do 30.000 zł.). To z pewnością uporządkuje rynek, bo kary są dotkliwe. Brak legalnego zatrudnienia pociąga za sobą również nielegalny pobyt, więc służby takie jak policja, straż graniczna czy inspekcja pracy będą miały pełny wgląd w system i mogą podejmować odpowiednie działania.

Rynek pracy w Pleszewie, podobnie jak w całej Polsce, odczuł zmiany w napływie pracowników po wybuchu konfliktu w Ukrainie. Jak to wyglądało w praktyce?

Przed wybuchem konfliktu mieliśmy ponad 2000 zezwoleń na pracę sezonową i oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy. Teraz ta liczba spadła niemal o połowę, do około 1200 zarejestrowanych cudzoziemców. Wynika to przede wszystkim z tego, że mężczyźni z Ukrainy nie mogli przyjechać, a to oni głównie pracowali na naszym terenie. Nie oznacza to jednak, że cudzoziemców jest mniej, po prostu zmienił się kierunek ich napływu. Coraz więcej przyjeżdża osób z innych krajów, takich jak Bangladesz, Kolumbia czy Gwatemala, których my nie rejestrujemy, robi to wojewoda. Ich zezwolenie wydawane przez starostę nie dotyczy, muszą ubiegać się o zezwolenie wojewódzkie i kartę pobytu. Ten trend jest ogólnopolski – zatrudnienie np. Kolumbijczyków wzrosło o 350%.

Wspominał pan, że nowa ustawa kładzie duży nacisk na indywidualizację wsparcia. Jak będzie to wyglądało w praktyce?

Za pomocą pakietu aktywizacyjnego. To rozwiązanie w Pleszewie testowaliśmy już wielokrotnie w naszych pilotażach. Cieszę się, że wchodzi ono do nowej ustawy, bo daje nam możliwość dostosowania pomocy do faktycznych potrzeb i oczekiwań klienta. Ustawodawca daje możliwość aktywizacji danej osoby trzema formami jednocześnie, w zależności od jej sytuacji zawodowej. Do tej pory, jeśli ktoś korzystał ze na szkolenia, po nim musiał podejmować pracę. Teraz można kogoś przeszkolić, skierować na staż, a w między czasie uzupełnić inne kompetencje. Jeśli ktoś chce założyć działalność gospodarczą, ale brakuje mu konkretnych uprawnień, możemy go przeszkolić, aby te uprawnienia zdobył, a dopiero potem taka osoba może złożyć wniosek o dotację. To jest dopasowanie ścieżki pomocy indywidualnie do danej osoby. To podejście jest bardziej elastyczne, a jednocześnie zwiększa dostępność i optymalizuje formy pomocy świadczone przez urzędy pracy.

Dotychczasowy bon szkoleniowy zostanie zastąpiony bonem na kształcenie ustawiczne. Jakie są kluczowe różnice?

Biorąc pod uwagę zmiany demograficzne oraz dynamikę rynku pracy ministerstwo szczególny nacisk kładzie w nowym porządku prawnym na kwestie uczenia się przez całe życie. Kształcenie ustawiczne to jeden z priorytetów nowych rozwiązań, w których bon na kształcenie ustawiczne jest dostępny dla wszystkich, niezależnie od wieku. Wcześniej bon szkoleniowy był skierowany tylko dla osób do 30. roku życia. Teraz z bonu, którego wartość może sięgać nawet do wysokości przeciętnego wynagrodzenia, czyli około 8000 zł, można skorzystać na szkolenia, egzaminy, a także studia podyplomowe w ciągu 30 miesięcy. Co ważne, to osoba otrzymująca bon sama wskazuje nam jednostkę szkolącą, oczywiście pod warunkiem, że spełnia ona wymogi ustawy. Nie narzucamy organizatora, bo wiemy, że szkolenia indywidualne są często lepsze jakościowo. Jeśli mówimy o kształceniu ustawicznym to nadal kluczowym będzie Krajowy Fundusz Szkoleniowy, choć i tutaj zajdą znaczne zmiany. Począwszy od 2026 roku z Krajowego Funduszu Szkoleniowego będą mogły korzystać również osoby samozatrudnione, a nie tylko pracodawcy zatrudniający co najmniej jednego pracownika. Zmianą na plus jest również możliwość ustalenia przez Starostę w porozumieniu z Powiatową Radą Rynku Pracy jednego priorytetu na dany rok obowiązującego w danym powiecie. To ważna zmiana, bo dotychczas wszystkie priorytety naborowe ustalane były odgórnie, co sprawiało, że niekoniecznie przystawały do warunków lokalnych rynków pracy.

A co ze stażami? Czy tu również są jakieś zmiany?

Staże zostają, zwiększa się kwota stypendium, ale wprowadzono pewne warunki, aby ich realizacja odbywała się w sposób zasadny i bardziej efektywny. Od teraz, dana osoba w ciągu 10 lat będzie mogła być łącznie maksymalnie 24 miesiące na stażu. Jeśli ten sam pracodawca chciałby zorganizować staż po raz drugi, przerwa między stażami musi wynosić 12 miesięcy. Co ważne u jednego pracodawcy będzie można odbywać staż łącznie do 12 miesięcy. Co do wieku, to dotychczas staże dla osób do 30. roku życia mogły trwać do 12 miesięcy, a dla osób powyżej 30. roku życia – sześć miesięcy. Teraz każdy bezrobotny bez względu na wiek będzie mógł skorzystać ze stażu do 6 miesięcy. Staż będzie mógł być realizowany nie tylko stacjonarnie, ale także w określonych branżach zdalnie i hybrydowo.

Co się zmienia jeśli chodzi o wsparcie lokalnego biznesu?

Niezmiennym pozostaje to, że przedsiębiorcy nadal pozostają dla nas kluczową grupą. Punkt dla Biznesu nie tylko zostaje, ale i po zmianach przepisów poszerza swoje możliwości działania. Poza wspomnianym już uporządkowaniem systemu legalizacji zatrudnienia, dofinansowaniem do zatrudnienia seniorów, nowa ustawa modyfikuje i dostosowuje dotychczasowe formy wsparcia do bieżących realiów rynku pracy. O stażach, Krajowym Funduszu Szkoleniowym była już mowa. Istotne zmiany zaszły również w refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowisk pracy. Odtąd pracodawcy będą musieli utrzymać stanowisko pracy nie przez 24 miesiące, a 12 lub 18 w zależności od projektu. Wyższa będzie również refundacja w stosunku do okresu zobowiązaniowego oraz co ważne wypłacana w kwocie netto. Jednym z nowych rozwiązań jest umożliwienie określenia dodatkowych warunków w zakresie przyznawania dofinansowania podjęcia działalności gospodarczej dotyczących rodzaju planowanej działalności gospodarczej lub kategorii osób ubiegających się o dofinansowanie. To nowatorskie rozwiązanie ponieważ pozwoli nam na dopasowanie wsparcia do aktualnej sytuacji na rynku pracy. Ponadto każdy przedsiębiorca będzie miał przypisanego doradcę do spraw zatrudnienia, co ułatwi kontakt i wsparcie w procesie rekrutacji i zatrudnienia. Wdrożenie nowego systemu teleinformatycznego pozwoli natomiast uprościć dotychczasowe procedury i skrócić czas obsługi.

Nowa ustawa znosi rejonizację w urzędach pracy. To ważna zmiana pana zdaniem?

To bardzo dobra zmiana dla naszych klientów. Do tej pory obowiązywała rejonizacja, czyli rejestracja tylko ze względu na miejsce zamieszkania. Teraz osoba nie będzie już przywiązana do jednego urzędu, będzie mogła wybrać dowolny, ze względu na miejsce pobytu, a nie zameldowania. Będzie mogła śledzić nabory i strony internetowe różnych urzędów i zarejestrować się tam, gdzie będzie chciała skorzystać z konkretnej oferty. Myślę, że to zwiększy możliwości dla osób poszukujących pracy, a i my możemy na tym skorzystać, pozyskując klientów z innych powiatów. Wymusi to niejako konkurencję pomiędzy urzędami, które będą musiały zabiegać o klienta. Myślę, że właśnie w tym aspekcie najlepiej będzie widać zmianę filozofii naszego działania, w centrum której znajduje się człowiek. Nowe przepisy to tylko jeden z elementów szerszej zmiany.

Taka społeczna odpowiedzialność?

To naturalne, w końcu jesteśmy jednostką, która działa w sferze polityki społecznej. Powiatowy Urząd Pracy w Pleszewie staje się miejscem budowania przyszłości zawodowej z myślą o potrzebach mieszkańców powiatu i możliwościach jakie niesie współczesny rynek pracy. Chcemy być blisko ludzi – dosłownie i symbolicznie. Stąd angażujemy się w działania promujące rozwój lokalnego rynku pracy, organizujemy spotkania z pracodawcami, wspieramy dzieci i młodzież, współpracujemy z samorządem i organizacjami pozarządowymi. Nie zamykamy się w czterech ścianach, lecz aktywnie tworzymy lokalną wspólnotę. Dla nas ważna jest każda historia zawodowa.

Liczba osób zarejestrowanych w PUP w Pleszewie:

Kwiecień 2025 - 801 osób, w tym 479 kobiet
Grudzień 2024 - 797 osób, w tym 458 kobiet
Grudzień 2023 - 761 osób, w tym 484 kobiety
Grudzień 2022 - 875 osób, w tym 540 kobiet
Grudzień 2021 - 945 osób, w tym 616 kobiet
Grudzień 2020 - 1346 osób, w tym 795 kobiet
Grudzień 2015 1652 osoby, w tym 1043 kobiety

https://zpleszewa.pl/praca/ile-zarobimy-w-przyszlym-roku-czy-wzrosnie-placa-minimalna/rXbWmdPFHvvGz1PgQ7fB

Zbigniew Stonoga (1)