Historia wsi:
GMINA GOŁUCHÓWPołożenie wsi:52° 02' 40'' N ; 17° 45' 56'' E Województwo; Wielkopolskie Powiat: pleszewski Wójt: Marek Zdunek Strona urzędu: www.goluchow.pl Powierzchnia: 135,45 km2 Ilość sołectw: 22 Liczba mieszkańców wsi: ok. 2 tys. Liczba mieszkańców gminy: ok. 9900 osób Adres i kod pocztowy: ul. Lipowa 1 63-322 Gołuchów Telefon (0-62) 761 70 17 Adres e-mail: gmina@goluchow.pl Miasta partnerskie: Niemcy: Erkner, Bad Zwischeahn Belgia: Chievres Słowacja: Klasztor pod Zniewom Anglia: Eastleigh |
Znaleziska w Gołuchowie i okolicach świadczą, że teren zasiedlony był już w IV okresie brązu. Powstałe w czasach wpływów rzymskich i wczesnego średniowiecza zabytki wskazują, że obszar ten był zamieszkiwany nieprzerwanie od 2500 lat. Przebiegał tędy ważny szlak handlowy z Poznania przez Kalisz, Sieradz do Małopolski. W XIII wieku liczne wsie tego regionu, w tym także Gołuchów, należały do rodu Toporczyków, pierwszych właścicieli Gołuchowa. Uważa się, że już w XIII wieku ufundowano tam kościół, lecz w źródłach wymieniony on został dopiero w 1348 r. W 1408 r. majątek przeszedł, na trzy stulecia, we władanie rodu Wieniawitów. W 1507r. wieś przeszła w ręce Leszczyńskich herbu Wieniawa. Rafał Leszczyński wzniósł tu około 1560 r. renesansowy dwór obronny, który w rezultacie podjętych przez niego prac przeobraził się w dwuskrzydłowy zamek, założony wokół dziedzińca z arkadowym krużgankiem. W Gołuchowie w 1555 r. odbył się zjazd przedstawicieli wyznania kalwińskiego z Małopolski i Wielkopolskich braci czeskich, dyskutujacych nad połączeniem dwóch wyznań. Na gołuchowskim zamku spisany został również w roku 1581 przywilej dla braci czeskich, przekazujący im kościół parafialny i należące do parafii uposażenia. Na początku XVII wieku dwór został rozbudowany. Jednak po roku 1695 nastąpił upadek tej świetnej rezydencji magnackiej. Stało się to po sprzedaży zamku przez Leszczyńskich. Przechodził on potem w różne ręce, aż w roku 1853 dobra gołuchowskie zakupił Tytus Działyński z Kórnika z przeznaczeniem dla swego syna Jana. Od roku 1856 porządkowano park i prowadzono przygotowania do odbudowy zrujnowanego zamku. Rozpoczęte przez Jana Działyńskiego prace doprowadziła do końca jego żona, Izabela z Czartoryskich Działyńska. W pomieszczeniach zamku, przebudowanego w latach 1872-1885, urządzono muzeum dzieł sztuki. Zbierano je w całej Europie, a część z nich przeniesiono z Hotelu Lambert w Paryżu. Muzeum posiadało cenną kolekcję waz greckich, obrazów, militariów i rzemiosła artystycznego w tym zbiorów limozyjskich emalii. Do 1939 roku było to jedno z największych prywatnych muzeów w Europie.
Wokół zamku rozciąga się piękny park, który powstał w II połowie XIX wieku według koncepcji Jana Działyńskiego. Zamysły hrabiego przez kilkadziesiąt lat realizował Adam Kubaszewski. Gołuchów był własnością Czartoryskich do II wojny światowej. W czasie wojny zbiory muzealne zostały wywiezione, a zabytkowy kościół, znajdujący się w pobliżu wejścia do parku, zburzono. W 1951 roku zamek został przejęty przez Muzeum Narodowe w Poznaniu i do dziś funkcjonuje jako jego oddział.
Zabytki Gołuchowa należą do bardziej znanych i najlepiej zachowanych założeń rezydencjalnych w Polsce. Dzieje tej rezydencji, związanej ze znakomitymi rodami Leszczyńskich, Działyńskich, a w końcu Czartoryskich, wpisane zostały na trwałe do historii i kultury polskiej.
Charakterystyka gminy
Gmina Gołuchów leży w województwie wielkopolskim, drugim co do powierzchni i trzecim co do liczby ludności regionie w kraju. Wchodzi w skład powiatu pleszewskiego. Gołuchów zajmuje wczesne miejsce w południowo-wschodniej Wielkopolsce. Położony jest przy drodze łączącej Poznań z Łodzią, 17 km od Kalisza i 12 km od Pleszewa. Ogółem powierzchnia gminy to 135,45 km kw. Na cele leśne i rolnicze w gminie używanych jest 99,9% powierzchni gminy. Pozostałe 9,1 % to zabudowa, drogi, wody, nieużytki i pozostałe formy użytkowania terenu.
We wszystkich miejscowościach zamieszkuje ponad 9900 mieszkańców. Najbardziej zaludnione są Gołuchów i kościelna wieś - każda z miejscowości ma ponad 2 tys. mieszkańców.
Gminy Gołuchów od południa graniczy z Kaliszem, a od północy z Pleszewem. Wschodnią granicę stanowi rzeka Prosna, a zachodnią gminy Nowe Skalmierzyce i Ostrów wielkopolski.
