Sporządzając testament należy wziąć pod uwagę kilka istotnych rzeczy. Przez nieuwagę możemy bowiem pominąć szczegóły, które rzutować będą na ważności dokumentu. Jak prawidłowo przygotować testament?
Majątek osoby zmarłej może przejść na spadkobierców na dwa sposoby: albo w drodze dziedziczenia ustawowego, albo testamentowego. Zasady pierwszej „opcji” określa kodeks cywilny, który mówi, komu i w jakich częściach przypada spadek. W drugim wypadku podstawą jest testament. - Pierwszeństwo ma zawsze testament, jeśli jest sporządzony - mówi Dariusz Gibasiewicz, prezes Sądu Rejonowego w Rawiczu. - W zależności od tego, czy istnieje testament, czy też nie, mówimy, że tytułem powołania do spadku jest ustawa lub testament. Choć jego sporządzenie nie jest szczególnie trudne, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach, które mogą zdecydować o ważności dokumentu. - Prawo spadkowe jest prawem bezwzględnie obowiązującym. Bardzo istotne jest, aby przestrzegać odpowiedniej formy, ponieważ niedochowanie któregoś z warunków może skutkować tym, że testament zostanie uznany za nieważny – przestrzega Gibasiewicz. - Ogólną zasadą jest, że testamentu nie można sporządzić przez przedstawiciela. Trzeba to zrobić osobiście. Jest to pewna odmienność, ponieważ prawie każdą czynność z zakresu prawa cywilnego może dokonać pełnomocnik. Warto podkreślić, że osoba sporządzająca testament może go w każdej chwili odwołać – to także jednak musi uczynić osobiście. Nie trzeba natomiast dochować tej samej formy – jeśli testament sporządził np. notariusz, można go odwołać przez zwykły testament pisemny. - Odwołanie może nastąpić w ten sposób, że spadkodawca przygotuje nowy testament, lub też w zamiarze odwołania testamentu, zniszczy go – podkreśla prezes. - Zamiar jest tu niezwykle istotny. Jeśli spadkodawca podrze testament myśląc, że jest to inny dokument, testament będzie ważny, mimo że dokument przestanie istnieć. W takiej sytuacji będzie trzeba ustalić jego treść w postępowaniu sądowym, np. poprzez przesłuchanie świadków – wyjaśnia Dariusz Gibasiewicz.
Należy pamiętać, że w skład spadku wchodzą nie tylko aktywa, ale także pasywa, czyli np. niespłacone kredyty zaciągnięte przez spadkodawcę. Zasady odpowiedzialności za długi spadkowe oraz zachowek – instytucję zabezpieczającej interesy majątkowe rodziny pominiętej w testamencie – przedstawimy w kolejnych częściach artykułu.
(AD)
| Gdy mamy testament, „droga” do nabycia spadku wygląda następująco: |
- otwarcie spadku (w momencie śmierci spadkodawcy)
- testament trafia do sądu (to, kiedy spadkobiercy złożą testament jest zależne od ich woli. Zasadą jest jednak, że nie można go zataić) otwarcie i ogłoszenie testamentu (sąd nie bada na tym etapie ważności testamentu, o otwarciu i ogłoszeniu informuje osobę, która złożyła testament i spadkobierców, jest to bardzo krótkie postępowanie)
- postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku (tutaj sąd sprawdza, czy testament jest ważny i określa, jaki ułamek spadku i komu się należy)
- postępowanie działowe (w postanowieniu o nabyciu spadku sąd stwierdzi, że spadek po Janie Kowalskim nabyła w 1/3 jego żona i dwoje jego dzieci: także po 1/3. W postanowieniu o dziale spadku sąd „przyznaje” spadkobiercą konkretne składniki majątku czyli wskazuje, że: mieszkanie przyznaje żonie, samochód – synowi, a pieniądze - córce)
|
| Rodzaje testamentów |
- testamenty szczególne (testament szczególny może być sporządzony w trzech sytuacjach: gdy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy; jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione oraz podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym. Testament szczególny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego)
- testamenty zwykłe
- testament holograficzny, czyli własnoręczny
- testament notarialny (sporządzony przez notariusza)
- testament allograficzny (sporządza się w ten sposób, że spadkodawca: oświadcza swoją wolę ustnie, w obecności dwóch świadków oraz wobec: wójta (albo burmistrza lub prezydenta miasta), lub starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu, sekretarza gminy bądź kierownika urzędu stanu cywilnego)
|
| Co trzeba zrobić, aby testament własnoręczny był ważny? |
- testament musi być napisany pismem własnoręcznym przez spadkodawcę (nie wchodzi więc w grę napisanie dokumentu np. na komputerze i następnie podpisanie przez spadkodawcę)
- testament musi być podpisany przez spadkodawcę
- data (brak nie powoduje nieważności testamentu. O dacie warto jednaj pamiętać, gdyż w pewnych sytuacjach jej nieodnotowanie może bardzo komplikować „sytuację” - gdy np. spadkodawca sporządził kilka testamentów i nie wiadomo, który z nich jest najbardziej „aktualny)
|
