Pleszew. 42. rocznica stanu wojennego
13 grudnia 2023 roku przypada 42. rocznica wprowadzenia w Polsce stanu wojennego.
- Ogłoszony niezgodnie z konstytucją stan nadzwyczajny zaowocował internowaniem ponad 10 tysięcy działaczy opozycji antykomunistycznej, tysiące kolejnych było inwigilowanych i zastraszanych. Co najmniej kilkadziesiąt osób straciło życie - opisują dziś historycy z IPN.
Po północy, 13 grudnia 1981 roku na ulice polskich miast wyjechały czołgi, pojazdy opancerzone i wozy bojowe. Rozpoczęły się internowania działaczy opozycyjnych (operacja „Jodła”) i pozostałe zaplanowane akcje MSW. Do ośrodków odosobnienia trafiali przede wszystkim działacze „Solidarności”, ale nie tylko. Pamiętnej nocy za szczególnie niebezpieczne osoby dla systemu realnego socjalizmu uznano też artystów, naukowców, studentów.
"Solidarność" na Ziemi Pleszewskiej
Informacje o sytuacji w Pleszewie podczas stanu wojennego możemy znaleźć m.in. w publikacji Edwarda Kubisza pt. "Solidarność Ziemi Pleszewskiej 1980-1990", ale także w książce Grażyny Schlender pt. "Solidarność Wielkopolski Południowej 1980-2000. Zarys dziejów".Według historyków na Ziemi Pleszewskiej do 13 grudnia 1981 roku powstało - podczas tzw. "karnawału Solidarności" - 46 Komisji Zakładowych NSZZ " Solidarność" w zakładach pracy oraz 17 Komisji Zakładowych Solidarności Wiejskiej i Rolników Indywidualnych. W czerwcu 1981 roku "Solidarność" na naszym terenie liczyła ok. 8 tys. członków.
26 czerwca 1981 roku odbyło się I walne Zebranie Delegatów "Solidarności Ziemi Pleszewskiej. W skład Prezydium weszli przewodniczący: Krzysztof Szac i trzech członków prezydium: Kryspin Kuberka, Stanisław Kuczyński i Zdzisław Skałecki.
Solidarność Pleszewska weszła w struktury Zarządu Regionu Wlkp. Południowa w Kaliszu. Miejski Komitet Koordynacyjny zorganizował 6 września 1981 roku obchody pierwszej rocznicy powstania Związku. Uroczystość odbyła się w Ogródku Jordanowskim.
Jak wyglądał stan wojenny w Pleszewie?
Decyzje o wprowadzeniu stanu wojennego spowodowały szybką reakcję - działacze pleszewskiej Solidarności starali się wynieść z siedziby MKK jak najwięcej rzeczy. Udało się zabrać - przed wizytą milicjantów - część materiałów związkowych, książeczkę oszczędnościową i sztandar, który miał być poświęcony na mszy św. 16 grudnia. To co zostało, zabrali później milicjanci - i nigdy już tych rzeczy nie odzyskano.Rozpoczęły się przesłuchania działaczy pleszewskiej "Solidarności", ale także internowania. Internowany został m.in. Bogdan Adamkiewicz z Pleszewskiej Fabryki Obrabiarek. Po Pleszewie rozpoczęły się patrole oddziałów ZOMO.
Prawie przez cały okres stanu wojennego drukowano i sprowadzano tzw. "bibułę". Związkowa drukarnia dysponowała powielaczami. Nawiązano kontakty z Gnieznem, Kaliszem i Poznaniem. Kolporterami zakazanych wydawnictw byli: Maciej Dzikoński, Edward Kubisz, Krzysztof Szac, Zdzisław Skałecki i Tadeusz Włodarczyk.
Jak wspomina w swoim opracowaniu o historii "Solidarności" na Ziemi Pleszewskiej Hanna Majewska, stan wojenny wzbudził wzrost religijności. Uczestniczono w wielu pielgrzymkach - w 1983 roku delegacja pleszewian wzięła udział w Ogólnopolskiej Pielgrzymce Ludzi Pracy do Częstochowy, zainicjowanej przez ks. Jerzego Popiełuszkę. Sześcioosobowa delegacja pod przewodnictwem Haliny Jankowskiej uczestniczyła później również w pogrzebie ks. Jerzego - 4 listopada 1984 roku.
W jaki sposób przebiegało wprowadzanie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. w poszczególnych rejonach Wielkopolski? Jakie były formy oporu społecznego? Jakie były formy działań opozycyjnych w okresie stanu wojennego?
ZOBACZ WIDEO IPN:
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.