Fundusze Europejskie w trosce o środowisko

Recykling, opieka nad drzewostanem, pomnikami przyrody i zbiornikami wodnymi, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom czy stosowanie odnawialnych źródeł energii - to tylko niektóre z działań podejmowanych w trosce o zasoby naturalne. 
 

Ekologiczny tryb życia staje się coraz modniejszy, a ludzie coraz chętniej kupują ekologiczną żywność i segregują odpady. Niestety to nie wystarczy, by sprostać wszystkim szkodom wyrządzonym środowisku. Z tymi większymi muszą uporać się samorządy i służby odpowiedzialne za ochronę środowiska. Poszukują nowych rozwiązań dla gospodarki odpadami, wprowadzają projekty edukacyjne dla dzieci, młodzieży, a także dorosłych oraz wspierają wykorzystywanie ekologicznych rozwiązań w transporcie, energetyce czy strefach przemysłowych.

Zieloną politykę może wesprzeć Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny 2014+ (w ramach Osi Priorytetowej IV na lata 2014-2020). Jest to źródło lokalne i dotyczy wyłącznie projektów realizowanych na terenie województwa wielkopolskiego. Nowe konkursy związane z ochroną przyrody WRPO 2014+ zostaną ogłoszone w 2017 roku. 

Środkami na projekty przyjazne naturze dysponuje również Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (w ramach Osi Priorytetowej II na lata 2014-2020). Ogłaszane w jego ramach konkursy mają jednak charakter ogólnopolski, a nabór projektów do większości z nich już się rozpoczął.  

PSZOK także w Jarocinie
Na stronie internetowej www.pszoki.pl znajdują się informacje dotyczące tworzenia Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. PSZOKi powinny się znajdować w miejscach, w których składowanie odpadów nie zagrozi środowisku naturalnemu, ale jednocześnie w miejscu na tyle bliskim skupiskom ludzkim, by mieszkańcy mogli bez większych trudności dostarczyć tam swoje odpady. Częstokroć PSZOKi powstają na terenach oczyszczalni ścieków czy miejskich zakładów komunalnych.
Jarociński PSZOK jest prowadzony przez Zakład Gospodarki Odpadami Sp. z o.o. Śmieci można oddawać od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 21.00. Punkt otwarty jest również w soboty od 8.00 do 14.00.

Adres: 
Zakład Gospodarki Odpadami Sp. z o.o. w Jarocinie
Witaszyczki 1A, 63-200 Jarocin
Tel./fax: (62) 747-24-56

Nauczą o ekologii
Rozwój ośrodków prowadzących zajęcia z edukacji ekologicznej przy wykorzystaniu nowoczesnych narzędzi czy wprowadzanie nowych programów informacyjnych na temat ochrony środowiska i efektywnego wykorzystania jego zasobów mogą zagwarantować środki z WRPO 2014+ 
w ramach Działania 4.5. „Ochrona przyrody”. W IV kwartale 2017 roku odbędą się nabory projektów związane z edukacją ekologiczną, ochroną różnorodności biologicznej, a także na rozwój obszarów cennych przyrodniczo np. parków krajobrazowych, rezerwatów i obszarów Natura 2000. 

Instytucją ogłaszającą konkurs jest Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu, a na działania związane z ochroną przyrody, instytucja przeznaczy środki w łącznej wysokości 35 milionów złotych. Swoje projekty konkursowe będą mogły zgłosić samorządy, organizacje pożytku publicznego, szkoły wyższe oraz Polskie Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. 

Obecnie konkursy dotyczące edukacji i ochrony zagrożonych gatunków realizuje PO IiŚ Działanie 2.4 „Ochrona przyrody i edukacja ekologiczna” (łącznie 20 milionów złotych w aktualnym konkursie). Działanie umożliwia m.in. zwiększenie drożności korytarzy ekologicznych, czyli specjalnych obszarów dzikiej roślinności, pasów wzdłuż dróg i cieków wodnych, które stanowią schronienie dla zwierząt. Dzięki korytarzom ekologicznym, gatunki zwierząt mogą się sprawnie przemieszczać, nie powodując np. kolizji drogowych na autostradach i drogach szybkiego ruchu.

W przypadku PO IiŚ projekty mogą zostać złożone nie tylko przez instytucje krajowe, takie jak Ministerstwo Środowiska czy Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, ale o dotację starać się mogą również samorządy terytorialne, parki narodowe, jednostki naukowo-badawcze, organizacje pozarządowe czy uczelnie. W trybie konkursowym wnioski o dotacje można składać do 31 stycznia 2017 roku. 

Szczególnie istotne będą projekty realizujące działania na rzecz zagrożonych gatunków ważnych dla kraju i Europy, czyli tych, które zostały wpisane np. do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin i Zwierząt (w przypadku zwierząt są tam m.in. rysie euroazjatyckie, sokoły wędrowne, żmije zygzakowate czy ślimak świdrzyk występujący w Rezerwacie „Dębno nad Wartą”, a spośród roślin to m.in. cyklamen purpurowy, brzoza karłowata, lobelia jeziorna czy podgatunki tojadu i czeremchy). 

Specjalny podtyp projektu został przeznaczony na działania związane z rozwojem obszarów Natura 2000, czyli miejsc objętych ochroną przyrody. Celem tych obszarów jest ochrona siedlisk oraz gatunków, które są cenne i zagrożone w skali nie tylko Polski, ale całej Europy. W województwie wielkopolskim jest 13 takich obszarów. Najbliższy z nich, to Dolina Środkowej Warty (57 tys. ha), który chroni głównie zagrożone gatunki ptaków oraz starorzecze rzeki Warty. Inny obszar, który znajduje się w bliskim sąsiedztwie to Dąbrowy Krotoszyńskie, czyli zajmujący ponad 23 tys. ha kompleks naturalnych lasów dębowych. Występują tam rzadkie gatunki ptaków m.in. ortolan czy dzięcioł zielonosiwy.  

Dodatkowo środki tego Poddziałania zostaną wykorzystane m.in. na edukację społeczności obszarów chronionych, czyli mieszkańców takich siedlisk, którzy mają stały i często wyniszczający wpływ na zagrożone gatunki zwierząt i roślin.

Na problemy z wodą
Na I kwartał 2017 roku zaplanowano ogłoszenie konkursu w ramach Poddziałania 4.1.2 „Mała retencja” (WRPO 2014+) samorządy, Ochotnicze Straże Pożarne, uczelnie wyższe i Państwowe Gospodarstwa Leśne Lasy Państwowe będą mogły pozyskać środki na projekty związane ze zwiększaniem czy zachowywaniem retencji. Np. na podpiętrzanie jezior i stawów naturalnych, budowę sztucznych zbiorników wodnych czy tworzenie przestrzeni zwiększających retencję korytową.

Utrzymanie w środowisku prawidłowej retencji wodnej jest szczególnie ważne ponieważ pozwala uregulować stosunki wodne, czyli osuszyć zbyt wilgotne tereny lub zadbać o spiętrzenie w miejscu, gdzie jest zbyt sucho. W ten sposób można zadbać o prawidłowe działanie ekosystemu. W latach 2010-2013 w Nadleśnictwie Jarocin wybudowano 35 obiektów małej retencji, w których udało się zgromadzić 12.432 m3 wody. 

Dla lepszego miasta
Fundusze na poprawę środowiska miejskiego można uzyskać w ramach Działania 2.5 „Poprawa jakości środowiska miejskiego” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ). O dotację mogą starać się samorządy terytorialne, podmioty świadczące usługi publiczne, czyli np. lokalne służby ochrony środowiska, gospodarki odpadami lub utrzymania czystości miejskiej.    

Do konkursu mogą zostać zgłoszone trzy typy projektów. Pierwszy z nich ma wpłynąć na poprawę terenów zanieczyszczonych lub zdegradowanych. W tym przypadku dodatkowo punktowana będzie wielkość terenu objętego projektem, a o użyteczności planowanej inwestycji zadecydują takie czynniki, jak m.in. występowanie zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, rodzaj substancji powodującej zanieczyszczenie czy zgodność z lokalnym programem rewitalizacji. 

W ramach drugiego typu projektów można uzyskać wsparcie na rozwój terenów zieleni w miastach. Po zakończeniu realizacji projektu, teren powinien być pokryty zielenią w co najmniej 70%,  być w pełni i nieodpłatnie dostępny dla społeczeństwa, a dodatkowo punktowane będą wpływ na ograniczenie hałasu czy poprawa jakości powietrza. 

Trzeci typ projektu pozwala m.in. na przeprowadzenie badań dotyczących zanieczyszczenia gleby lub wód gruntowych. Wśród najważniejszych wytycznych tutaj także zadecyduje ocena istniejącego zanieczyszczenia, degradacja terenu lub zagrożenia dla ludzi i zwierząt.

Na aktualny konkurs w ramach Działania 2.5 PO IiŚ przeznaczono ponad 104 miliony złotych, a środki z wymienionych typów projektów można skierować także na infrastrukturę sportową i miejsca udostępniania zieleni, czyli np. ścieżki rowerowe i piesze, ławki parkowe i miejskie, kosze na śmieci czy place zabaw. 

Śmieci pod kontrolą
Gospodarka odpadami, instalacje do termicznego przetwarzania odpadów, a także rozwój Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych to inwestycje, na które samorządy mogą otrzymać dotacje w ramach Działania 2.2. PO IiŚ „Gospodarka odpadami komunalnymi”. Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, czyli w skrócie PSZOK-i, to miejsca na terenie gmin, dostępne dla mieszkańców. Mogą oni tam zostawić posegregowane odpady. Oprócz tradycyjnego plastiku lub szkła kolorowego i bezbarwnego, w PSZOK-ach powinny znajdować się także kontenery na przeterminowane leki i środki chemiczne, elektroodpady, zużyte opony, baterie, odpady wielkogabarytowe czy odpady rozbiórkowe.

W ramach tego Działania na inwestycje związane z PSZOK-ami przeznaczono, w ramach aktualnego konkursu 2 mld złotych, a dofinansowanie mogą otrzymać kompleksowe projekty, które obejmować będą różne elementy infrastruktury gospodarki odpadami, czyli np. instalacje do termicznego przekształcania odpadów. Nabór projektów już się zaczął i potrwa do 30 grudnia 2016 roku.

Narodowy Fundusz Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w ramach tego Działania prowadzi także nabór projektów związanych z zakupem instalacji do termicznego przetwarzania odpadów. Przy analizie projektów, specjaliści będą brali pod uwagę zaspokojenie potrzeb społeczności, masę zagospodarowanych w ramach projektu odpadów komunalnych, odsetek przetworzonych odpadów, a także działania zapobiegające nadmiernemu wytwarzaniu odpadów. Podobnie jak w przypadku innych Działań, dodatkowe punkty można zdobyć także wtedy, gdy projekt będzie ponadregionalny, czyli będzie wykraczał poza tereny jednego województwa.

GDZIE SZUKAĆ WSPARCIA?

Informacji o możliwości uczestnictwa w dofinansowanych projektach należy szukać na portalach www.funduszeeuropejskie.gov.pl lub www.wrpo.wielkopolskie.pl w zakładce „Znajdź dofinansowanie”. Po wyszukaniu podmiotu realizującego projekt, warto nawiązać kontakt telefoniczny, mailowy lub osobisty. W dalszych krokach osoby zainteresowane zostaną poinformowane o tym, co należy zrobić, aby skorzystać ze wsparcia.

Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Poznaniu
61-714 Poznań, al. Niepodległości 34
Godziny pracy: pon. 7.30-18.00, wt.-pt. 7.30-15.30
Telefony do konsultantów:
(61) 626 61 93, (61) 626 61 92, (61) 626 61 90

Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Kaliszu
62-800 Kalisz, ul. Rumińskiego 2
Godziny pracy: pon. 8.00-18.00, wt.-pt. 8.00-16.00  
Telefony do konsultantów:
(62) 595 69 47, (62) 766 40 22

Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Koninie
62-510 Konin, ul. Zakładowa 4
Godziny pracy: pon. 7.00-17.00, wt.-pt. 7.30-15.30   
Telefony do konsultantów:
(63) 240 85 35, (63) 249 31 02

Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Lesznie
64-100 Leszno, pl. Tadeusza Kościuszki 4b
Godziny pracy: pon. 8.00-18.00, wt.-pt. 7.00-15.00
Telefony do konsultantów: 
(65) 529 68 06, (65) 525 69 66

Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Pile
64-920 Piła, ul. Grunwaldzka 2
Godziny pracy: pon. 7.00-17.00, wt.-pt. 7.00-15.00
Telefony do konsultantów:
(61) 650 62 33, (61) 650 62 35

Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Nowym Tomyślu
64-300 Nowy Tomyśl, ul. Poznańska 33
Godziny pracy: pon. 7.30-17.30, wt.-pt. 7.30-15.30
Telefony do konsultantów:
(61) 650 63 71, (61) 650 63 72