Profilaktyka HPV. Te szczepienia mogą uratować kiedyś życie naszych dzieci. Dlaczego niektórych oburzają?

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło, że niebawem ruszy program dotyczący wirusa brodawczaka HPV, który odpowiedzialny jest m.in. za rozwój raka szyjki macicy oraz nowotworów głowy i szyi. Powszechnym, bezpłatnym szczepieniem zostaną objęte zarówno dziewczęta, jak i chłopcy z roczników 2010 i 2011. 

Szczepienia przeciwko HPV dla dziewczynek i chłopców. Nie wszystkim się to podoba 

HPV jest najczęstszym wirusem zakaźnym przenoszonym drogą płciową. Infekcje są najczęściej bezobjawowe i w większości przypadków ustępują samoistnie. Niestety, w niektórych przypadkach mogą powodować nowotwory, np. raka szyjki macicy, raka jamy ustnej, gardła. Szczepienia są najskuteczniejsze, kiedy podawane są dzieciom, zarówno dziewczynkom i chłopcom w wieku dojrzewania, jeszcze przed inicjacją seksualną. 

I tu dochodzimy do kontrowersji. Część rodziców ze środowisk katolickich i konserwatywnych jest oburzona. Czym konkretnie?

Że ich dzieci traktuje się jak osoby nieodpowiedzialne, które na pewno przedwcześnie wejdą w dorosłość i na pewno coś „złapią”. Tymczasem, jak wykazują statystyki, tylko niewielki procent dziewcząt w wieku dawnego gimnazjum rozpoczyna życie seksualne. – Rodzice pytają więc, po co do szczepień zachęcać wszystkich – napisał "Przewodnik Katolicki". 

Eksperci już wielokrotnie podkreślali, że szczepienia – również chłopców i mężczyzn – to korzyści, które odczują ostatecznie kobiety. Im mniej mężczyzn będzie nosicielami wirusa HPV, tym mniejszej liczbie kobiet przeniesie go w czasie swojego życia seksualnego. Przerwany będzie łańcucha zakażenia, co pomoże zmniejszyć również liczbę przypadków raka szyjki macicy oraz innych nowotworów wśród pań. Sami mężczyźni są najczęściej tylko nosicielami, na ciężkie choroby spowodowane wirusem HPV zapadają wielokrotnie rzadziej niż kobiety, którym oni przekazują wirusa. 

Pediatra dr Paweł Grzesiowski, doktor nauk medycznych, już wcześniej w rozmowie z PAP Zdrowie informował, że pierwszym krajem na świecie, który ogłosił eliminację raka szyjki macicy jest Australia, w której od wielu lat realizowany jest powszechny program szczepień przeciw HPV. Są one tam realizowane u dziewcząt od 2007 r., a od 2013 r. dodatkowo u chłopców. Według Cancer Council Australia, szczepienie doprowadziło do 77-procentowej redukcji zakażeń typami HPV odpowiedzialnymi za raka szyjki macicy. Dodajmy, że jest to jeden z najniższych na świecie wskaźników zachorowań na tego typu nowotwór. 

Tak spektakularny sukces w walce z tym typem nowotworów zachęca do szerszych wskazań dla tych szczepień, ponieważ te same serotypy wirusowe odpowiadają za niektóre nowotwory zlokalizowane w obrębie dróg moczowo-płciowych oraz głowy i szyi u mężczyzn. 

Jest tylko jedna skuteczna ochrona przed HPV 

W przypadku HPV nie jest możliwe, gdyż miano przeciwciał po zachorowaniu jest za niskie, aby uchronić przed ponowną infekcją  Oznacza to w praktyce, że jedna osoba może zakazić się tym wirusem kilka razy w toku swojego życia. 

Tymczasem po szczepieniu miano przeciwciał jest 1000-10000 razy większe niż po infekcji, dzięki czemu skutecznie chroni ono organizm przed zakażeniem. Jednocześnie eksperci podkreślają, że szczepionki są bezpieczne i dobrze tolerowane. 

W Polsce jedna z dostępnych na rynku szczepionek jest refundowana od listopada 2021 roku, niestety tylko w połowie. Cena jednej dawki dla pacjenta to ok. 140 zł, natomiast tej nierefundowanej to koszt ponad 500 zł. Do uodpornienia potrzebne są, w zależności od wieku pacjenta, dwie albo trzy iniekcje.

Rak szyjki macicy jest czwartym co do częstości występowania nowotworem złośliwym na świecie.  Rocznie wykrywa się go u około 528 tys. kobiet.  To także drugi najczęstszy nowotwór złośliwy wśród młodych kobiet w wieku od 15 do 44 lat.  Zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Nowotworów w latach 2006-2016 rak szyjki macicy w Polsce był siódmym co do częstości nowotworem złośliwym kobiet (po raku sutka, oskrzela i płuca, skóry, trzonu macicy, jelita grubego oraz jajnika).