W ograniczeniu ryzyka zachorowania na nowotwory układu pokarmowego pomagają zdrowe nawyki. Kluczem do zdrowia układu pokarmowego jest właściwa i zbilansowana dieta, utrzymywanie prawidłowej masy ciała i regularna aktywność fizyczna. Należy też rzucić palenie i ograniczyć spożywanie alkoholu. Konieczne są również regularne badania i nielekceważenie objawów. Jeśli na początku wydają się być przejściowe, ale nie ustępują – konieczna jest wizyta u lekarza.
W szybkim wykryciu choroby nowotworowej - jak informuje Zespół Komunikacji Społecznej Wielkopolskiego OddziałuWojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia - pomaga też wywiad rodzinny, a ogromne znaczenie mają badania przesiewowe. W przypadku raka jelita grubego – najczęstszego nowotworu w grupie przewodu pokarmowego – u 1 na 125 pacjentów wykrywa się jego bezobjawowy rozwój w czasie profilaktycznej kolonoskopii. Jest ona bezpłatna w ramach programu skierowanego do osób w wieku 55-64 lat, które otrzymały imienne zaproszenie na badanie, a także dla osób w wieku 20-65 lat, które nie otrzymały zaproszenia, ale znajdują się w grupie ryzyka. Szczegółowe informacje o programie można znaleźć na stronach: www.gov.pl/web/zdrowie/profilaktyka-raka-jelita-grubego i www.pbg.org.pl
Należy pamiętać, że profilaktyka eliminuje wiele czynników zwiększających ryzyko zachorowania, ale czasami mimo stosowania wszelkich jej zasad, możemy nie mieć wpływu na wystąpienie choroby.
Nowotwór układu pokarmowego. Objawy
Na nowotwory układu pokarmowego zapada rocznie ponad 30 tys. Polaków. Niestety, zwykle ich objawy łatwo przeoczyć, a gdy stają się bardzo dokuczliwe, świadczą o rozwiniętej i trudnej do wyleczenia chorobie. Na raka z tej grupy nowotworów umiera w ciągu roku 25 tys. osób. W przypadku raka jelita grubego najczęstszymi objawami są: powtarzające się krwawienia z odbytnicy, zmiana rytmu wypróżnień - pojawienie się i utrzymywanie niewyjaśnionej biegunki lub zaparcia, krew w stolcu, ból i skurcze brzucha, utrata masy ciała, anemia, osłabienie i brak apetytu.Do najgroźniejszych nowotworów układu pokarmowego zaliczamy:
- raka trzustki – jego pierwsze objawy są mało charakterystyczne. To: nudności, utrata apetytu, bóle brzucha, spadek masy ciała. Wyraźne symptomy, zwykle związane z przerzutami, takie jak żółtaczka czy bóle pleców, prowadzą do postawienia właściwej diagnozy. To wysoko śmiertelny nowotwór diagnozowany zwykle w zaawansowanym stadium;
- raka wątroby – jego najczęstsze objawy to: ból w nadbrzuszu, wodobrzusze, spadek masy ciała, osłabienie, żółtaczka;
- raka żołądka – początkowe objawy to: ból brzucha, nudności, brak apetytu, chudnięcie, osłabienie, częste odbijania, smoliste stolce. Zaawansowane stadium daje wyraźne objawy:postępujące trudności w połykaniu, nasilony ból po jedzeniu, wyczuwalny guz, wodobrzusze;
- raka przełyku - pierwszymi objawami związanymi z rozwojem choroby mogą być trudności i ból przy połykaniu, wymioty, spadek masy ciała, krwawienia z przewodu pokarmowego oraz nocne bóle.
Nowotwory przewodu pokarmowego stwierdzamy przede wszystkim u mężczyzn. W przypadku raka jelita grubego 1,3 razy częściej chorują mężczyźni niż kobiety, a jeśli chodzi o raka przełyku, to chorują oni nawet sześciokrotnie częściej. Rokowanie w nowotworach przewodu pokarmowego jest bardzo poważne i rozpoznanie wymaga długiego, trudnego leczenia, nie zawsze związanego z sukcesem – mówi dr n. med. Witold Kycler, Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Chirurgii Onkologicznej, Ordynator Oddziału Chirurgii Onkologicznej Chorób Przewodu Pokarmowego w Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu.
